Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het Besluit Accountantscontrole Decentrale Overheden (Bado) wordt begrotingsrechtmatigheid zo omschreven:
“Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, evenals de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en de hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag en het begrotingsjaar van belang zijn”.

Wijzigingen moeten volgens de Gemeentewet tijdens het jaar zelf nog aan de raad worden voorgelegd. Als dit niet meer mogelijk is, zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Toch kan voor de accountant bij de controle vaststaan dat een aantal (begrotings)overschrijdingen binnen de beleidskaders van de raad valt.

De toelichting van het Bado zegt hierover:
“Strikt genomen gaat het hier om onrechtmatige uitgaven omdat de overschrijding strijdig is met artikel 189, lid 4 van de Gemeentewet. Deze overschrijdingen (en onderschrijdingen) moeten goed herkenbaar in de jaarrekening worden opgenomen (Kadernota Rechtmatigheid BBV). Door het vaststellen van de jaarrekening waarin die uitgaven wel zijn opgenomen, autoriseert de raad alsnog de betreffende uitgaven.
Het gaat om overschrijdingen waarbij het college bij het doen van de uitgaven binnen het door de raad uitgezette beleid is gebleven. Het is op grond van de controleverordening niet de bedoeling dat de accountant deze overschrijdingen betrekt bij de beslissing of al dan niet een goedkeurende accountantsverklaring kan worden gegeven. Wel moet de accountant de overschrijdingen waarvan het college in de jaarrekening heeft gemeld dat ze nog moeten worden geautoriseerd, in het verslag van bevindingen aan de orde stellen. De accountant moet in elk geval aangeven of het overzicht ex artikel 28 BBV volledig is of niet.“
De toets op rechtmatigheid richt zich op de beschikbare uitgavenbudgetten en de in werkelijkheid gedane uitgaven.

Uit het overzicht van baten en lasten op de voorgaande pagina’s, en hieronder gecomprimeerd weergegeven, blijkt dat er bij 4 programma's een overschrijding op de lasten is. De bedragen in onderstaande tabel moeten vermenigvuldigd worden met € 1.000,-.

Programma 2 Publieke dienstverlening -€ 5.000,-
Er zijn meer reisdocumenten uitgegeven dan verwacht. Het aantal aangevraagde reisdocumenten wisselt telkens door diverse wetswijzigingen. Bovendien is de behoefte aan geldige reisdocumenten hoger vanwege de aandacht voor de wettelijke identificatieplicht. Door het verstrekken van meer reisdocumenten is de afdracht aan het Rijk van ontvangen leges hoger dan begroot. Daar staat tegenover dat er ook meer leges zijn ontvangen.
Verschil tussen geraamde en werkelijke salariskosten toegerekend aan dit taakveld. Betreft verschuiving tussen taakvelden. In de 2e bestuursrapportage is er een begrotingswijziging gemaakt voor de leges. Deze blijkt nu bij de jaarrekening, dat deze hoger had moeten zijn.
Het gaat hier om een kostenoverschrijding die past binnen het bestaande beleid. De overschrijding is daarmee onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel.

Programma 3 Veiligheid en handhaving -€ 14.000,-
Verschil tussen geraamde en werkelijke salariskosten toegerekend aan dit taakveld. Betreft verschuiving tussen taakvelden. De toerekening vindt plaats bij de jaarrekening en kan niet eerder aan de raad worden gemeld.
Het gaat hier om een kostenoverschrijding die past binnen het bestaande beleid. De overschrijding is daarmee onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel.

Programma 8 zorg en welzijn -€ 192.000
Het gaat hier voornamelijk om kostenoverschrijdingen bij open einde regelingen, zoals Maatwerkvoorziening WMO en de maatwerkdienstverlening 18-. In de 2e bestuursrapportage zijn diverse toen bekende afwijkingen aan de raad gemeld. Bij het opstellen van de jaarrekening hebben de diverse afrekeningen voor een overschrijding gezorgd. De overschrijding is daarmee onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel.

Programma 9 Milieu en duurzaamheid -€ 133.000
Het gaat hier voornamelijk om kostenoverschrijdingen bij open einde regelingen, zoals de stortkosten van ingezameld huishoudelijk afval en hogere inzamelkosten van oud papier. Het betreft hier ook gesloten huishoudingen die afrekenen naar een voorziening. De definitieve cijfers zijn dus pas bekend bij het opmaken van de jaarrekening. De overschrijding is daarmee onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel.